O túmulo que agocha un dolmen
Protexida por un enorme túmulo de terra, que alcanza case os 40 metros de diámetro, atópase a Arquiña de Vilaseco.
Deste dolme, que podería ser un dos máis grandes da Costa da Morte, apenas se pode ver a parte superior dunha cámara poligonal, con catro losas de pedra, parte do corredor orientado ao sueste e unha das súas tapas de cubrición.
En calquera caso, o feito de que o megalito aínda se encontre baixo terra suxire unha boa conservación, que quizais futuras escavacións arqueolóxicas poidan confirmar.
Un elemento interesante é o muro de pedra divisorio de predios que pasa xusto por riba da Arquiña.
Esta circunstancia repítese noutros monumentos do territorio como Pedra Cuberta, Chan das Embarradas ou Arca do Rabós.
Nos falan de que os túmulos e dólmenes continuaron utilizándose para fins distintos aos funerarios moito despois da desaparición das sociedades que os construíron.
Os megalitos non só foron fonte de leiendas e mitos para a sociedade tradicional galega, senón que tamén se utilizaron para marcar os límites de parroquias, predios, cutos…
Durante a Idade Media existen en Galicia un gran número de documentos como os contratos agrarios, vendas de terras… que fan referencia aos monumentos megalíticos como marcos territoriais.
Cando se fixaban os lindes, sempre se utilizaban elementos fixos na paisaxe, como ríos, camiños ou montañas, pero tamén xacementos arqueolóxicos como túmulos, dólmenes, castros e mesmo petroglifos.
